Czy sprzedaż samochodu po wypadku wpływa na wysokość odszkodowania?
W tej kwestii sąd odwoławczy, badający spór z ubezpieczycielem, zwrócił się do Sądu Najwyższego:
Czy w przypadku wyrządzenia szkody w pojeździe mechanicznym, stanowiącej szkodę częściową, w sytuacji, gdy przed ustaleniem wysokości odszkodowania w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, dojdzie do sprzedaży pojazdu bez uprzedniej naprawy przywracającej ten pojazd w pełni do stanu sprzed powstania szkody, poszkodowanemu nadal przysługuje roszczenie o odszkodowanie odpowiadające równowartości hipotetycznie określonych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, w sytuacji gdy wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie i cena uzyskana ze sprzedaży przewyższają wartość rynkową pojazdu sprzed szkody?
Spór dotyczył odpowiedzialności ubezpieczyciela za koszty naprawy samochodu uszkodzonego w wypadku.Współwłaściciele sprzedali samochód za wyższą kwotę niż oszacował rzeczoznawca ubezpieczyciela. O tyle ubezpieczyciel obniżył wypłatę odszkodowania poszkodowanym.
Sąd Najwyższy stwierdził, że Sąd Odwoławczy nie powinien zwracać się o podjęcie uchwały w sytuacji kiedy istnieje już ugruntowana linia poglądów innych sądów, i zająć się meritum sprawy.
Sąd Najwyższy podkreślił, że przedmiot sporu nie budzi żadnych wątpliwości w orzecznictwie. Ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacić odszkodowanie na podstawie art. 822 par. 1 kc, a poszkodowany ma wybór, może żądać:
- zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji lub
- odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy.
Odszkodowanie za rozbity samochód nie ogranicza się do zwrotu kosztów związanych z jego naprawą, ale obejmuje też wszystkie niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy, np utrata zarobku lub wynajęcie samochodu zastępczego. Jeśli właściciel nie zdecyduje się naprawiać auta, odszkodowanie jest obliczone w wysokości hipotetycznych kosztów przywrócenia go do stanu poprzedniego. Te roszczenia nie zależą od tego czy poszkodowany naprawił swój pojazd, ani od tego nawet czy miał taki zamiar (por. m.in. uchwała SN z 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17). Nie ma również znaczenia w jakim stanie pojazd zostanie po wypadku sprzedany. Właściciel ma prawo zbyć swoją rzecz, a skorzystanie z tego uprawnienia nie pozbawia go prawa do należnego mu odszkodowania. Wysokość należnego mu odszkodowania nie może być pomniejszana do różnicy między wartością pojazdu przed wypadkiem a ceną sprzedaży (samochód można sprzedać taniej albo drożej, taka decyzja nie może mieć wpływu na roszczenia poszkodowanego) — jednym z nielicznych limitów wysokości odszkodowania jest wartość samego pojazdu (por. wyrok SN z 12 kwietnia 2018 r., II CNP 43/17).