Co należy wiedzieć o dziedziczeniu nieruchomości?

Podstawą w procesie dziedziczenia nieruchomości jest uregulowanie jej stanu prawnego po śmierci ostatniego właściciela. Przeniesienie własności na spadkobiercę lub spadkobierców nie zachodzi w sposób automatyczny. Określa się kolejność dziedziczenia oraz spełnienie kilku niezbędnych wymogów formalnych narzuconych przez obowiązujące przepisy.

Co oznacza kolejność dziedziczenia?

Kolejność dziedziczenia określa Kodeks cywilny. Zgodnie z jego przepisami pierwszeństwo do otrzymania spadku po zmarłym mają jego dzieci i współmałżonek. Dziedziczą oni w częściach równych, przy czym część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku. Małżonkowie są uprawnieni do dziedziczenia, nawet jeśli w trakcie trwania małżeństwa między małżonkami obowiązywała rozdzielność majątkowa. Jeśli zmarły nie posiadał dzieci, wówczas do dziedziczenia uprawnieni są współmałżonek i rodzice. Następni w kolejności do otrzymania spadku są małżonek i rodzeństwo, dziadkowie, pasierbowie, gmina i skarb państwa.

Stwierdzenie nabycia spadku może odbyć przez ustalenie udziałów wszystkich spadkobierców oraz przy ich udziale przed notariuszem. Drugim jest uzyskanie sądowego stwierdzenia nabycia spadku. W tym przypadku to sąd w drodze postępowania nieprocesowego ustala krąg spadkobierców i określa udziały poszczególnych osób w spadku.

Otrzymanie aktu poświadczenia dziedziczenia lub sądowego stwierdzenia nabycia spadku nie stanowią końca dopełnienia kwestii formalnych otrzymania po zmarłym nieruchomości. W kolejnym kroku należy dokonać zmian w księdze wieczystej i wpisać nowego lub nowych właścicieli. Najlepiej zrobić jednocześnie z aktem poświadczenia dziedziczenia. Jeżeli nie wykona się tego od razu,sąd wysyła zawiadomienie zawierające pouczenie o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w terminie jednego miesiąca od daty doręczenia. Niedopełnienie tych formalności grozi nałożeniem grzywny w wysokości od 500 do 10000 złotych.

Spadkobiercę obciąża obowiązek uiszczania opłat związanych z utrzymaniem nieruchomości począwszy od chwili śmierci spadkobiercy

Czy płaci się podatek po dziedziczeniu nieruchomości?

Przepisy Ustawy o podatku od spadków i darowizn ze szczególną troską traktują najbliższą rodzinę spadkodawcy. Zgodnie z prawem, spadkobiercy należący do tzw. zerowej grupy podatkowej zwolnieni są z  obowiązku zapłaty podatku. Niemniej zwolnienie z obowiązku podatkowego przysługuje tylko wtedy, gdy osoby uprawnione do ulgi złożą stosowne zawiadomienie o nabyciu nieruchomości w spadku (druk SD-Z2) do właściwego organu podatkowego. Co do zasady spadkobiercy mają na to 6 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego, czyli uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu spadku lub sporządzenia przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Jeśli zawiadomienie o nabyciu spadku nie zostanie złożone lub zostanie złożone po terminie, spadkobierca musi zapłacić podatek na zwykłych zasadach obowiązujących pierwszą grupę podatkową.

Zgodnie z art.14 ust.4 do tzw. grupy zerowej zalicza się:

• małżonka,
• zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki itd.),
• wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków itd.),
• rodzeństwo,
• pasierba,
• ojczyma,
• macochę,
• rodzinę zastępczą.

Czy mogę sprzedać nieruchomość otrzymaną przez spadek?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2019 roku, otrzymana w spadku nieruchomość (dom, działka, garaż, mieszkanie) można sprzedać bez konieczności zapłaty podatku dochodowego, jeżeli upłynęło 5 lat, liczonych od daty jej nabycia przez spadkodawcę.