Czy biuro nieruchomości pobiera prowizję od kupującego?

Transakcje na rynku nieruchomości mogą być skomplikowane, szczególnie dla osób, które nie zajmują się tym na co dzień. Często pojawiają się pytania dotyczące wynagrodzenia biura nieruchomości, a jedno z najczęstszych dotyczy prowizji pobieranej od kupującego. Jak działa ten mechanizm? Czy każdy kupujący musi liczyć się z dodatkowymi kosztami przy współpracy z agencją? Odpowiedzi na te pytania różnią się w zależności od kraju, biura i rodzaju umowy. Przyjrzyjmy się tej kwestii bliżej.

Rola biura nieruchomości w transakcji

Biuro nieruchomości odgrywa kluczową rolę w pośredniczeniu między sprzedającym a kupującym. Jest to profesjonalna firma, która pomaga klientom znaleźć odpowiednie oferty nieruchomości, negocjować warunki umowy, a także dba o formalności prawne związane z kupnem lub sprzedażą. W zamian za te usługi biuro pobiera wynagrodzenie, najczęściej w postaci prowizji.

Prowizja biura nieruchomości jest kwestią indywidualnie ustalaną w umowie między biurem a stronami transakcji. Zazwyczaj wynosi ona określony procent od wartości transakcji, choć jej wysokość oraz to, kto za nią odpowiada, zależy od konkretnej umowy.

Kto płaci prowizję przy sprzedaży nieruchomości?

Pytanie o to, kto płaci prowizję, jest często pierwszym krokiem do zrozumienia kosztów transakcji nieruchomości. Odpowiedź może jednak różnić się w zależności od polityki biura nieruchomości.

1. Tradycyjny model – prowizja od sprzedającego

W większości przypadków to sprzedający nieruchomość ponosi koszty prowizji dla biura nieruchomości. Jest to najpopularniejszy model wynagrodzenia biur nieruchomości w Polsce. Sprzedający podpisuje umowę z agencją, w której zobowiązuje się do wypłaty prowizji po dokonaniu sprzedaży nieruchomości. W takim modelu kupujący nie ponosi dodatkowych kosztów poza ceną samej nieruchomości. Ponieważ w cenie nieruchomości zawarta jest już prowizja dla biura nieruchomości.

2. Prowizja dla biura nieruchomości od kupującego

Jest to w Polsce nadal częsta praktyka. Wiele biura nieruchomości pobiera prowizję również od kupującego. W takim modelu kupujący przed kupnem danej nieruchomości podpisuje umowę, w której korzysta z usług biura, podpisuje umowę pośrednictwa i zobowiązuje się do uiszczenia określonego wynagrodzenia za konkretny lokal, mieszkanie czy biuro. Najczęściej dotyczy to sytuacji, gdy kupujący sam zleca biuru poszukiwanie nieruchomości zgodnej z jego wymaganiami, np. w sytuacji, gdy chce znaleźć nieruchomość w konkretnej lokalizacji lub o specyficznych parametrach.

Taki model jest częstszy na rynkach zagranicznych, np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie prowizja jest zazwyczaj dzielona między biuro reprezentujące kupującego i biuro reprezentujące sprzedającego. W Polsce jednak, sytuacja, w której biuro pobiera prowizję od obu stron transakcji, jest rzadka.

3. Prowizja do biura nieruchomości w modelu mieszanym

Na polskim rynku często zdarzają się również sytuacje, w których prowizję płacą obie strony transakcji, choć w różnych proporcjach. Na przykład, sprzedający może pokryć większą część prowizji, np. 75%, a pozostałe 25% spada na kupującego. Taki model ma na celu rozłożenie kosztów pośrednictwa na obie strony, co bywa stosowane, gdy biuro pracuje równocześnie na rzecz kupującego i sprzedającego. Jeżeli biuro nieruchomości pobiera prowizję od kupujących, to taka informacja musi się znaleźć w ogłoszeniu prezentującym nieruchomość na sprzedaż oraz w umowie zawartej ze sprzedającym.

Wysokość prowizji dla biura przy sprzedaży nieruchomości

Wysokość prowizji jest jednym z kluczowych elementów, na które warto zwrócić uwagę, przystępując do współpracy z biurem nieruchomości. Średnia prowizja biur nieruchomości w Polsce wynosi od 2% do 5% wartości transakcji. W przypadku nieruchomości o wysokiej wartości kwoty te mogą być znaczne, dlatego warto na etapie negocjacji jasno ustalić, kto ponosi koszty prowizji oraz jaka będzie jej wysokość. W modelu mieszanym prowizja dla biura nieruchomości może wzrosnąć do nawet 7%. Prowizja przy sprzedaży nieruchomości za np.: 500 tys. zł wyniesie 35 tys. zł brutto.

Biura nieruchomości mogą również proponować prowizje negocjowalne, zwłaszcza przy dużych transakcjach lub stałej współpracy z klientem. Warto jednak pamiętać, że niższa prowizja nie zawsze oznacza lepszą jakość usług. Profesjonalne biuro nieruchomości może uzasadniać wyższe koszty jakością i zakresem swoich usług, co może przyczynić się do szybszej sprzedaży lub zakupu nieruchomości.

Umowy z biurem nieruchomości

Każda współpraca z biurem nieruchomości powinna być formalnie uregulowana umową pośrednictwa. Warto dokładnie przeanalizować zapisy dotyczące prowizji, aby uniknąć nieporozumień. Umowa powinna jasno określać:

kto ponosi koszty prowizji (sprzedający, kupujący lub obie strony),
wysokość prowizji,
moment, w którym prowizja jest wymagalna (najczęściej po podpisaniu umowy przedwstępnej lub notarialnej),
ewentualne dodatkowe opłaty (np. za przygotowanie dokumentacji, koszty ogłoszeń).

Dobrze jest również negocjować warunki współpracy, zwłaszcza w zakresie wysokości prowizji. Klienci mają prawo do pytania o koszty oraz zakres usług, aby mieć pełny obraz tego, co otrzymują w zamian za swoje pieniądze.

Kiedy kupujący może uniknąć prowizji dla biura nieruchomości?

Kupujący, którzy chcą uniknąć prowizji, mogą rozważyć zakup nieruchomości bezpośrednio od sprzedającego, np. korzystając z ogłoszeń prywatnych. W takim przypadku nie dochodzi do pośrednictwa biura, a zatem nie ma obowiązku płacenia prowizji. Warto jednak pamiętać, że brak pośrednika może wiązać się z większym ryzykiem, szczególnie w zakresie formalności prawnych oraz negocjacji ceny.

Kiedy sprzedający może uniknąć prowizji dla biura nieruchomości?

Sprzedający, którzy sami sprzedadzą swoją nieruchomość są zwolnieni z prowizji dla biura nieruchomości. Często biura nieruchomości zawierają zapis, że nawet samodzielna sprzedaż nieruchomości będzie obarczona wypłatą całej prowizji dla biura nieruchomości. Taki zapis w umowie jest niedozwolony, nawet w tzw. umowach na wyłączność. Jedynymi zwrotami jakich może domagać się biuro nieruchomości to bezpośrednie opłaty na promocję. Jeśli umowa nie określa tych kosztów, to biuro nieruchomości powinno przedstawić rachunki, na podstawie których należy mu zwrócić wszystkie poniesione opłaty.

Podsumowanie

Prowizja biura nieruchomości jest wynagrodzeniem za usługi związane z pośrednictwem w sprzedaży lub zakupie nieruchomości. Na polskim rynku zazwyczaj to sprzedający ponosi koszty prowizji, jednak zdarzają się przypadki, kiedy to kupujący również jest zobowiązany do jej zapłaty. Wszystko zależy od indywidualnych ustaleń między stronami i zapisów w umowie. Aby uniknąć nieporozumień, warto przed podjęciem współpracy dokładnie zapoznać się z warunkami umowy i ustalić, kto ponosi koszty prowizji oraz jaka będzie jej wysokość.